Otomasyon Nedir? Hangi Alanlarda Kullanılır?

Otomasyon

Otomasyon nedir? Hangi Alanlarda Kullanılır?

Otomasyon, makine ve insan gücünün yaptığı ve kontrolünü sağladığı işlerin paylaştırıldığı verimli ve tasarruf sağlayıcı sistemlerdir.

Otomasyon nedir?

Otomasyon dilimize İngilizce automation kelimesinden geçmiştir. Kökeni Fransızca’dan geliyor. Eski Yunan dilinde ise automatos karşılığını buluyor. Anlamı, kendi kendine hareket edendir. Sanayi devrimiyle birlikte varlığını hissettiren otomasyon, insanla makine işbirliğinin bir yansımasıdır. Çeşitli işletmelerin veya firmaların işleyişinde iş paylaşımı insan ve makine arasında, otomasyon sistemleriyle paylaşılmaya başlanmıştır. Özellikle endüstri alanında yönetimsel faaliyetlerde ve bilimsel işlerde insan aracılığı olmadan işlemlerin otomatik olarak gerçekleştirilmesi sağlanır. İnsanların müdahalesine gerek kalmaksızın işlemleri gerçekleştiren ve kontrolünü sağlayan imalat sistemleri olarak da tanımlanabilir. PLC Otomasyonları buna örnek olarak verilebilir.

İşin paylaşım yüzdeleri temel alınarak otomasyonun düzeyi belirlenir. Otomasyon sistemlerinde eğer insan gücü yoğun ise buna yarı otomasyon denir. Eğer makine gücü yoğunsa, buna da tam otomasyon denir. Otomasyon sistemleri, küreselleşen ve hızla gelişen dünya pazarına yetişmeyi sağlar. Büyük ve açık bir pazarın içerisinde yer alan rekabet koşullarında ayakta kalabilmek için daima hızlı, güvenli ve verimli olmak gereklidir. Endüstride bu zorunluluğun karşılığı içinse otomasyon cevabı verilebilir. Üretim sistemleri dikkate alındığında otomasyonunun önemi daha iyi bir şekilde anlaşılır.

Otomasyon sistemlerinde dikkat çeken bir diğer faktör insan gücüyle yapılması mümkün olmayan işlerin makinelerle yapılabilmesidir. Üstelik işçi masraflarını indirirken makineler için ve otomasyon sistemleri için pahalı ücretler ödemek zorunda da kalmazsınız. Böylece, tasarrufun da önü açılmış olur. Otomasyon sistemlerinin avantajları şu şekilde açıklanabilir: 

–        Örnek vermek gerekirse bir fabrikaya ait otomasyon sisteminde her şeyin kontrol edilebilir ve esnek olması yöneticilerin işini kolaylaştırır.
–        Otomasyon sistemindeki bilgisayar ekranlarından sistemin işleyişi, üretilen ürün miktarları, varsa arıza yerleri ve fabrikayı ilgilendiren her türlü duruma ilişkin bilgilere erişim ve kontrol kolaylığı bulunur.

Farklı otomasyon uygulamaları için farklı cihazlardan bahsedilebilir. Çoğunlukla kullanılan cihazlar ise PLC, HMI, SCADA veya İnverter gibi sistemlerdir. Otomasyon; verimlilik, enerji tasarrufu ve detaylı ölçümlerin yapılabildiği sistemlerdir. Ayrıca, ayrıntılı raporlama yapabilme imkanı sunar. Peki, otomasyon sistemleri hangi alanlarda karşımıza çıkabilir?

–        Arabalar veya taşıma işlemlerinde,
–        İmalat sektöründe, 
–        Cep telefonlarınızda,
–        Evinizdeki buzdolabı, kombi, çamaşır makinesi gibi cihazlarda,
–        Sağlık uygulamalarında,
–        Bilgisayarlarda, yazıcılarda ve çeşitli elektronik aletlerde,
–        Bilimsel çalışmalarda,
–        Asansörlerde, 
–        Hava tahminlerinde,
–        ATMler,
–        Elektrik Hizmetleri,
–        Fotoğraflar ve video kayıt işlemleri vb.

Otomasyon sistemlerine dair dezavantajlardan bahsetmek gerekirse, belki de en büyük dezavantaj kuruluş aşamasının biraz maliyetli oluşudur. Ancak, zamanla bu maliyet yerini hızlı, üretken ve kontrolü kolay sistemlere bırakacağı için kâra geçmek mümkün olacaktır.