Otomasyon, Elektronik otomasyon ve Mekanik Otomasyon

Otomasyon çeşitleri?

Otomasyon projesi ile okullar, hastaneler, eczaneler, tüm işletmeler, kurum veya kuruluşlar hatta içinde yaşadığımız evler de binalarda otomasyondan söz etmek mümkündür. Otomasyon hayatımızın vazgeçilmezi haline gelmiştir. Günden güne kontrol ve otomasyon çeşitliliği artmakta, kontrol otomasyon gelişmektedir.

Otomasyon imalatın başlatılması ve kontrolü için mekanik, elektronik ve bilgisayar tabanlı uygulamalarla ilişkili bir teknolojidir. Bu teknoloji;

• İşlem kısımları için otomatik makine takımları
• Otomatik montaj takımları
• Endüstriyel robotlar
• Otomatik materyal kullanımı ve depolama sistemleri
• Kalite kontrol için otomatik tarama sistemleri
• Geri besleme kontrolü ve işlem kontrolü
• Planlama ve veri koleksiyonu için bilgisayar sistemleri ve imalat aktivitelerini desteklemek için karar verme özelliklerini içerir.

Otomasyon Çeşitleri

Endüstriyel kontrol ve otomasyon ürünleri; ürün çeşitliliği, ürün adedine göre farklı otomasyon tipleri uygun olabilmektedir. Buna göre otomasyon çeşitleri;

1 – Sabit Otomasyon

2 – Programlanabilir Otomasyon

3 – Esnek Otomasyon

1 – Sabit Otomasyon

Sabit otomasyon (örnek; transfer hatları):

Katı otomasyon, seri üretim için otomasyon büyük miktarlarda neredeyse benzer parçaların üretiminde özel cihazlar için yüksek ilk yatırım gerektirir.  Ürün tasarımı, ürün hayatı boyunca sabit kalmalıdır.

 Avantajları

• Cihazlar imalat için ayarlanmıştır
• Düşük imalat zamanı
• Seyrek ayarlamalar
• Otomatik malzeme taşıma
• Parçaların hızlı ve verimli hareket etmesi
• Çok düşük WIP

Dezavantajları

• Esnek değildir.

2- Programlanabilir Otomasyon

Programlanabilir Otomasyon (örnek; NC, CNC, robot)

•  İşlem program tarafından kontrol edilir
•  Genel amaçlı cihaz için yüksek yatırım gerekir
•  Daha düşük imalat oranları
•  Değişikliğe daha yatkın- esnek
•  Parti üretimine uygun
•  Düşük miktarda değişik parçaların üretimi
•  Sabit otomasyondan daha esnek

 Dezavantaj

• Her yeni parçadan önce kurulum gerekir
• Kurulum sebebiyle büyük parti üretim
• Esnekliğin artması uğruna üretim hızı düşüktür

3 – Esnek Otomasyon

Esnek otomasyon (örneğin piston kafası üretimi)

•  Programlanabilir otomasyonun gelişmişidir.
•  Değişiklik için zaman kaybı yoktur
•  Özel tasarlanmış sistem için yüksek ilk yatırım
•  Otomasyon programları ile değişik ürünlerin üretimi mümkündür.
•  Tasarı değişliklerine açıktır
•  Düşük – orta miktarda üretim
•  Hız ve esneklik açısından sabit ve programlanabilir otomasyon arasındadır.

 Avantajları

• Programlama ve kurulum çevrim dışı (off-line) yapılır.
• Fiyat daha pahalıdır – boyut ve alet değişim imkanı sebebiyle
• Ufak parti üretimler yapılabilir – azalmış WIP ve imalat zamanı

Otomasyona Neden İhtiyaç Vardır?

• İmalat oranını artırmak için (zaman kaybettiren kısımların azaltılması; makina işlem zamanı, taşıma zamanı, kurulum zamanı)
• İnsanları tehlikeli ortamlardan uzak tutmak için (kimyasallara, dumana, yüksek ısıya ve radyasyona maruz kalmayı engellemek, mesela robotik uygulamalarından sprey boyama ve kaynak)
• İnsanları çok temiz işlemlerin gerektiği durumlar ve ortamlardan çıkarmak için (örnek; yarı-iletkenler ve ilaç üretimi)
• Hatalı üretilmiş ürün adedini azaltmak için
• İşçi sayısını azaltmak için (örneğin; bir işçi bir çok makineyi izler.)

Otomasyonun Faydaları

• Verimliliğin artması
• Ürün kalitesinin artırılması
• İmalat zamanının azaltılması
• İşçi eksikliğinin engellenmesi
• İşçi masraflarının azalması
• Rutin manüel ve idari işlerin azaltılması veya bertaraf edilmesi
• Sağlık ve güvenlik
• Kimi zaman tek alternatif olabilir (Karışık bir CAD modelinin üretimi)
• Güncel kalmak

Bazı durumlarda manüel üretim tercih edilebilir. (Görev otomasyon için çok zor, kısa ürün hayatı, özel ürün, arz talep dengesi, yeni bir ürün için başarısızlık olasılığı)