Nesnelerin interneti (IoT) nedir

Endüstri 4.0, Otomasyon, Iot, PLC, SCADA

Nesnelerin interneti (Internet of Things, kısaca IoT) nedir?

Nesnelerin İnterneti kavramı yani IoT (internet of things) tekonolojisi akıllı cihazların birbiriyle iletişime geçmesi, haberleşmesidir. Günümüzde nesnelerin interneti küçük ev aletlerinden akıllı şehirlere kadar uzanmaktadır. Burada oluşan veriler big data yani büyük veri olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle Endüstri 4.0 kavramının ortaya çıkmasıyla beraber Nesnelerin interneti Fabrikalarda önem kazanmıştır. Endüstriyel tesislerde her bir makina ve nokta birbirleriyle internet ağı gibi haberleşmesi gerekmekte ve bu sayede üretimde otomasyonun Endüstri 4.0 ile ön plana çıkarılması hedeflenmektedir.

Tesisinizde İş Süreçlerinizi Analiz Edip Daha Verimli Hale Getirmek İçin İdas Iot sistemleri ile Tanışın. İdas Iot, SCADA, PLC, veri toplama otomasyon çözümleri Uçtan Uca Sunduğu Hizmetlerle Tesisiniz Endüstri 4.0 platformunda otomasyona geçecektir. Detaylı bilgi için bizle iletişime geçebilirsiniz.

Nesnelerin interneti veya IOT, birbiriyle ilişkili bilgi işlem cihazları, mekanik ve dijital makineler, nesneler, hayvanlar veya benzersiz tanımlayıcılar (UID’ler) ile sağlanan insanlara ve insandan ağa gerek duymadan bir ağ üzerinden veri aktarabilen sistemlerin tümünü ifade eder.

Giderek artan bir şekilde, çeşitli endüstrilerdeki kuruluşlar daha verimli çalışmak, daha iyi müşteri hizmeti sunmak, karar vermeyi geliştirmek ve işin değerini artırmak, müşterileri daha iyi anlamak için IoT teknolojisini kullanmaktadır.

İngilizcesi Internet of Things (IoT) olan Nesnelerin İnterneti ilk olarak Kevin Ashton tarafından 1991 yılında yapılan bir sunumda kullanılmış bir kavamdır. Nesnelerin İnterneti Günlük hayatta kol saatinden tutun, birçok elektrikli cihazın birbiri ile iletişime geçmesine denmektedir. Endüstri 4.0 ile beraber fabrikalarda ise her bir ekipmanın birbiri ile iletişime geçmesine denmektedir.

Örneğin; kolunuzda bir akıllı saat var. Bu akıllı saat gittiğiniz mesafeyi, attığınız adımları ve bu aktiviteleri yaparken kalbinizin nasıl attığını algılayan sensörlere sahiptir. Burada toplanan bu veriler bir istemci (bilgisayar, cep telefonu vb.)  tarafından analiz edilip hayatımızı düzene koymamızda yardımcı olmaktadır. İşte bu iki cihazın arasındaki iletişim, nesnelerin internetini oluşturan en temel özelliktir. Bu güncel hayatta insanlar için bir örnekti. Aynı şekilde fabrikalarda kol saati bir makina insan ise bir fabrika olarak değerlendirilebilir.

Nesnelerin İnterneti (IoT) nasıl çalışır?

Bir Internet of Things ekosistemi, ortamlarından elde ettiği verileri toplamak, göndermek ve üzerinde işlem yapmak için yerleşik işlemcileri, sensörleri ve iletişim donanımlarını kullanan web özellikli akıllı cihazlardan oluşur.

Diğer bir ifade ile;

IoT, endüstri şirketlerinin iş kararlarını daha hızlı verebilmelerini sağlayan değerli bilgiler sunarak, verileri izleyen, toplayan, değiştiren ve analiz eden sistemler oluşturmak için iletişim teknolojileri yoluyla bağlanan bir cihaz ağıdır.

Endüstriyel bir IOT sistemi şunlardan oluşur:

• Kendileri hakkında bilgi algılayan, iletebilen ve depolayabilen akıllı varlıklar. Yani uygulamalar, denetleyiciler, sensörler ve güvenlik bileşenleri.
• Veri iletişim altyapısı, örneğin bulut;
• Ham verilerden iş bilgisi üreten analitikler ve uygulamalar ve insanlar.

IOT cihazları, topladıkları sensör verilerini bir IOT ağ geçidine veya verilerin yerel olarak analiz edilmek üzere buluta gönderildiği veya yerel olarak analiz edildiği buluttan başka bir uç cihaza bağlayarak paylaşır. Bazen, bu cihazlar diğer ilgili cihazlarla iletişim kurar ve birbirlerinden aldıkları bilgilere göre hareket eder. Cihazlar işlerin çoğunu insan müdahalesi olmadan yapar, ancak insanlar cihazlarla etkileşimde bulunabilir. Örneğin, onları ayarlamak, talimat vermek veya verilere erişmek gibi. Bu web özellikli cihazlarla kullanılan bağlantı, ağ ve iletişim protokolleri büyük ölçüde konuşlandırılan belirli IOT ve PLC uygulamalarına bağlıdır.

Internet Of Things (IoT) Faydaları:

Nesnelerin interneti, kuruluşlara aşağıdakileri yapmalarını sağlayan bir dizi avantaj sunar:

• Genel iş süreçlerini izlemek.
• Müşteri deneyimini geliştirmek.
• Zamandan ve paradan tasarruf etmek.
• Çalışan verimliliğini artırmak.
• İş modellerini entegre etmek ve uyarlamak.
• Daha iyi iş kararları vermek.
• Daha fazla gelir elde etmek.

IOT, şirketleri kendi işletmelerine, endüstrilerine ve pazarlarına yaklaşma yöntemlerini yeniden düşünmeye teşvik eder ve onlara iş stratejilerini geliştirmek için araçlar sunar. En çok lanse edilen avantajlardan biri, işletmelerin sağladığı endüstriyel internet işletmelerinin öngörücü bakımlarıdır. Bu, “makinelerdeki hataları tahmin etmek için IoT sistemlerinden üretilen gerçek zamanlı verileri kullanan organizasyonları içerir”; örneğin, meydana gelmeden önce, bir parça bozulmadan veya bir makine bozulmadan önce şirketlerin bu sorunları çözmek için harekete geçmelerini sağlar.

Diğer bir yaygın fayda, iyileştirilmiş saha servisidir. IOT teknolojileri, saha servis teknisyenlerinin, büyük sorun haline gelmeden önce müşteri ekipmanlarındaki olası sorunları tespit etmelerine yardımcı olarak, teknisyenlerin müşterileri rahatsız etmeden önce sorunları çözmelerini sağlar.

Varlık izleme başka bir IOT faydasıdır. Tedarikçiler, üreticiler ve müşteriler, tedarik zinciri boyunca ürünlerin konumunu, durumunu izlemek için varlık yönetimi sistemlerini kullanabilir. Sistem, mallar zarar görürse veya zarar görme riski altındaysa, durumu düzeltmek için derhal veya önleyici önlem alma şansı vererek, paydaşlara anında uyarılar gönderir.

IOT, daha fazla müşteri memnuniyeti sağlar. Ürünler nesneler internete bağlandığında, üretici, müşterilerin ürünlerini nasıl kullandıklarına dair verileri yakalayabilir ve analiz edebilir. Üreticilerin ve ürün tasarımcılarının gelecekteki IOT cihazlarını uyarlamalarını ve daha fazla müşteri merkezli ürün yol haritaları oluşturmalarını sağlar.

IOT ayrıca tesis yönetimini de iyileştirir. İmalat ekipmanının aşınma ve yıpranmaya ve ayrıca bir fabrika içindeki belirli koşullara duyarlı olması nedeniyle, sensörler titreşimleri, sıcaklıkları ve optimal olmayan koşulların altında çalışma koşullarına yol açabilecek diğer faktörleri izleyebilir.

Nesnelerin İnterneti ve Büyük Veri

Günümüzde Nesnelerin İnterneti küçük ev aletlerinden akıllı şehirlere kadar uzanmakta. Tabi ki burada oluşan veriler Big Data olarak karşımıza çıkmaktadır. Nesnelerin İnternetinde kullanılan verilerin anlamlandırılarak ve farklı verileri analiz ederek oluşturduğu büyük veri çok değerlidir.

Örneğin; herkes arabasıyla otoparkta park yeri aramıştır. Günümüzde otoparklarda kullanılan ve girişte “DOLU” veya “BOŞ” yazan tabelalar, Nesnelerin İnternetine ve oluşacak büyük veriye verilebilecek en ufak örneklerden biridir. Burada yer alan sensörler, otoparkın boşluk ve doluluk oranını algılar. Oran, günün saati ile analiz edildiğinde; otoparkın hangi saatlerde dolu veya boş olduğunu analiz etmemize yarayan bir veri oluşmaktadır.

Big Data (Büyük Veri) Nedir?

Büyük veri yani Big Data hayatımızdaki tüm dijital verilerin bir yerde toplanıp birikmesi sonucu oluşmaktadır. Buradaki veriler kişi ya da yapay zekalar tarafından analiz edilip günlük hayatımızda birçok işimize yaramaktadır.

Nesnelerin İnterneti ve büyük veriyi açıklamak için hep temelden örnekler verilir. Peki ya sosyal medyada oluşan veriler nerede saklanıp analiz ediliyor? İşte o da aşağıda yer alan videolarda yer alıyor:

Nesnelerin interneti sözlükte 

Nesnelerin interneti (Internet of Things, kısaca IoT), fiziksel nesnelerin birbirleriyle veya daha büyük sistemlerle bağlantılı olduğu iletişim ağıdır. Nesnelerin tekil anahtar (unique identifier) ile işaretlenerek İnternet altyapısı üzerinden birlikte çalışabilmesi ve bu sayede küçük parçaların toplamından daha büyük değerler oluşturulması öngörülmüştür.

Amerikan Federal Ticaret Komisyonu nesnelerin internetini “günlük kullanımımızda olan nesnelerin internete bağlanıp veri gönderip alması kabiliyeti” olarak tanımlamıştır.

Nesnelerin interneti açısından, nesne kavramı oldukça geniş bir anlama sahiptir. Her türlü izleme cihazları, sensörler, biochipler veya erişim düzenekleri nesne olarak nitelendirilmektedir. Bir cihazın “akıllı” sayılabilmesi ve nesne olarak nitelendirilebilmesi için gerekli şartlar: Tekil bir isme sahip olması (unique id), bağlanılabilir olması ve bir sensörü olmasıdır. Bu sayede, akıllı nesne dünyanın herhangi bir yerinden erişilebilir ve kontrol edilebilir hale gelmektedir. Nesnelerin tekil bir isme sahip olması günümüzde yaygın olarak kullanılan IP adreslerinin sınırlı olması sebebi ile pek mümkün değildir, bu durumu aşmak için tasarlanmış olan IPv6nın kullanımı ile birlikte nesneler gerçek manada benzersiz hale gelebilecektir.

Nesnelerin interneti uygulamaları, sensörlerin tek tek erişilebilir olmasından başka, pek çok sensörün verisinin birleştirilerek değer üretilmesi amacıyla da kullanılmaktadır. Fiziksel ortamlardan akarak gelen yüksek miktardaki sensör verilerinin (data), yapılan değerlendirmelerin ardından bilgi (information) olarak operatörlere veya ilgili kişilere iletilmesi ya da verinin sistemler yardımıyla işlenerek bir faaliyet icra edilmesi sağlanmaktadır. Bu açıdan bakıldığında Nesnelerin internetinin Büyük Veri kavramları ve uygulamaları ile iç içe olduğu görülmektedir.

Örneğin akıllı trafik sistemlerinde, trafikteki kişilerin konumlarını sürekli olarak merkezi bir sisteme iletmeleri sayesinde, sistem, kişilerin hareket bilgilerini analiz ederek, bölgedeki trafik yoğunluğunu, trafiğin akış hızını, belirli bir rota üzerinde tahmini varış süresini tespit edebilir. Bu sayede trafiğe yeni çıkacak kişiler trafik yoğunluğuna göre alternatif rotaları tercih edebilirler.

Bir başka örnek olarak, bir oteldeki her bir odadaki karbonmonoksit oranı sensörler yardımıyla ölçülüp, yönetici sisteme iletilir. Yönetici sistem, kritik eşik aşılınca elektrik/gaz vanalarının kapatılması ve gerekli odalardaki yangın musluklarının açılmasını denetleyebilir. Bunun yanı sıra yönetici sistem, kritik eşik aşılmasa bile zaman içerisinde gelen verileri inceleyerek odalardaki karbonmonoksit oranının günün hangi saatlerinde daha yüksek olduğunu analiz ederek, o saatlerde pencerelerin kapalı kalmasını önerebilir.

Kavramın Türkçe karşılığı olarak “Nesnelerin interneti” olarak geçmesi, TBD 32. Ulusal Bilişim Kurultayı esnasında Prof. Dr. Aydın Köksal tarafından oldukça olumlu bulunmakla beraber, “Nesneler interneti” karşılığı da önerilmiştir.