Meger Nedir?

Meger

Yalıtkanlık direnci ölçümünde kullanılan ölçü aletine meger (megger) denir. Megerler, doğru akım üreten bir genaratördür. Genellikle 100, 250, 500, 625, 1000, 1250, 2500, 500 volt DC gerilim üretirler. Megerler DC gerilim üretebilen kaynaklardır.

Megerin gerilim üreten kısmından ayrı, ölçü aleti kısmı da vardır. Megerde üretilen gerilimle ölçü aleti ve ölçülecek direnç bölümü beslenir. Tıpkı bir manyetoya benzer. Megerlerde gerilim üretmek için kullanılan kol, hem el ile hemde elektrik motoru ile çevrilen tipleri de vardır. Genellikle megerin ölçme kısmında akım bobini ve gerilim bobini görevini yapan iki bobin bulunur. İstendiği taktirde meger ile çok uzun mesafelerin yalıtkanlık dirençleri ölçülebilir. Çünkü uzun mesafelerin yalıtkanlık dirençleri avometre veya ohmmetre ile ölçmek mümkün değildir.

Topraklama ölçümü, toprak direnci test cihazı (toprak megeri) kullanılarak yapılır. Topraklama ölçümleri, topraklama ölçüm cihazı meger ile gerçekleştirilir. Toprağın yalıtkanlık direncini ölçen, ölçü aletlerine de meger denir. Meger “topraklama kaçak ölçüm cihazı” topraklama tesisatının yeterliliğini veya hattaki kaçakları ölçmeye yarar.

Meger Çeşitleri

Üretici firmalar tarafından imal edilen ve endüstride kullanılan megerler;

Anolog
Dijital

olmak üzere iki çeşittir. Ancak anolog ölçü aletlerinin yerini dijital ölçü aletleri almıştır. Bu iki çeşit meger yapılan ile ölçüm hemen hemen aynıdır. Meger fiyataları da, markası, yapısı, analog veya dijital olmasına göre belirlenmektedir.

Meger Nasıl Çalışır?

Megerin dış bağlantı uçları açıkken aletin manyeto kolu çevrilir ise üretilen akım, devrede olan gerilim bobini üzerinden geçer. Çünkü akım bobininin uçları açıktır. Gerilim bobininin oluşturduğu manyetik alan ölçü aletindeki bobin grubunu alan dışına iteceği için, meger ölçü aleti değer olarak ∞ değer gösterir. Bu değer en büyük direnç demektir.
Megerin uçları kısa devre edilerek manyeto kolu çevrilirse, yüksek dirençli gerilim bobininden akım geçmez. Üretilen akım, akım bobininden geçerek devresini tamamlar. Akım bobininde üretilen manyetik alan ölçü aletinin bobin grubunu alan içine doğru çeker. Bu çekme hareketi göstergede sıfır olarak görülür. Demek oluyor ki ölçülen direnç değeri 0 Ω ’dur.
Megerin uçlarına direnci ölçülecek bir şey bağlanırsa manyeto kolu çevrildiğinde aletin hem akım hem de gerilim bobininden geçen akımın meydana getireceği manyetik alanlar zıt yönlü olurlar. Bobinlerde oluşan zıt momentli manyetik alanların dengelendiği oranda bir fark alan meydana gelerek, ölçü aletinin göstergesinde bir değer olarak görülür. Bu değer, ölçmek istenilen direnç değeridir.

Meger Testi Nasıl Yapılır?

Megerle Yalıtkanlık Direncinin Ölçülmesi

Meğer ölçüm cihazı ile bir tesisin yalıtkanlık direnci nasıl ölçülür? Bir tesisatın toprağa karşı yalıtkanlık direncinin ölçülmesi:

Direnci ölçmek için tesisatın enerjisi kesilmelidir.
Tüm alıcıların (lamba vb) devrede kalması sağlanmalıdır.
Megerin bir ucu toprağa, diğer ucu akımsız tesisatın iletkenlerinden birine bağlanmalıdır.
Meger cihazı üzerinde on-of (açma kapama) düğmesi var ise düğmesini açılmalıdır.
Manyeto kolu çevrilerek göstergeden değeri okunmalıdır.
İşte okunulan değer tesisatın toprağa karşı yalıtkanlık direncidir.

Megerle bir tesisatın yalıtkanlık direncinin ölçülmesi

Cihazlar ile Pano Gövdesi Arası Yalıtkanlık Direncini Ölçmek

Önemli Not: Bu testi yapmak için öncelikle pano enerjisiz olmalıdır. Bu ölçme işlemi kesinlikle enerji altında yapılmamalıdır.

Elektrik panosunda kullanılan kontaktör, röle, şalter ve ölçü aletleri gibi cihazlar ile pano gövdesinin hiçbir şekilde elektriksel bir bağlantıları olmamalıdır.

Bu cihazların pano gövdesinden yalıtımına itina gösterilmelidir. Bu, izolasyon tesisatın sağlıklı çalışması için çok önemlidir. İzolasyon ölçümlerinin sağlıklı olması için, pano topraklaması standartlara uygun olarak yapılmış olmalıdır. Panodaki tüm cihazların pano gövdesi ile yalıtkanlık testi mutlaka yapılmalıdır. Cihazlarınızın iletken kısımları ve pano gövdesi arası ölçülen direnç değeri standartların altında çıkarsa bir problemin belirtisidir. Hatanın kaynağı araştırılmalı ve problem ortadan kaldırılmalıdır. Eğer herhangi bir hata durumu oluşursa:

Cihaz bağlantılar kontrol edilmelidir. Çünkü bağlantı yerlerinden pano gövdesine kaçaklar olabilir.
Meger cihazı üzerinde yazan yalıtkanlık dirençlerinin kontrolleri yapılmalıdır.
Cihazları panodan yalıtan izolatörler ve bağlantı vidaları kontrol edilmelidir. Çatlayan, kırılan veya üzerlerinde yabancı maddeler bulunan yalıtıcı elemanlar problem meydana getirebilirler.
Pano üzerinde bulunan şalter, kontaktör, röle ve ölçü aletlerini kontrol edilmelidir. Hata çatlayan, kırılan bozulan bu cihazlardan olabilir.
Elektrik panosunun fiziki kontrolü yapılmalıdır. Hata; fiziki yapısı bozulan, ezilen, hasar gören panodan kaynaklanabilir.

Faz İletkenleri ile Gövde Arası Yalıtkanlık Direncini Ölçmek

Önemli Not: Bu testi yapmak için öncelikle pano enerjisiz olmalıdır. Bu ölçme işlemi kesinlikle enerji altında yapılmamalıdır.

Devrede enerji taşıyan iletkenler ile pano gövdesinin hiçbir şekilde elektriksel bir bağlantıları olmamalıdır. Meger test cihazı ile yapılacak olan bu test tesisatın sağlıklı çalışması için çok önemlidir. Ölçümlerin sağlıklı olması için pano topraklaması standartlara uygun olarak yapılmış olmalıdır. Elektrik panosundaki tüm iletkenlerin pano gövdesi ile yalıtkanlık testi mutlaka yapılmalıdır. Pano iletkenleri ve pano gövdesi arası ölçülen direnç değeri standartların altında çıkarsa bu bir problemin belirtisidir. Hatanın kaynağı araştırılarak problem ortadan kaldırılmalıdır. Eğer herhangi bir hata durumu oluşursa:

İletken ekleri kontrol edilmelidir. Çünkü ek yerlerinden gövdeye kaçaklar olabilir.
Üzerinde yalıtkan olan iletkenlerin yalıtkanlık kontrolleri yapılmalıdır.
Bara ve iletkenleri panodan yalıtan mesnet izolatörleri kontrol edilmelidir. Çatlayan, kırılan veya üzerlerinde yabancı maddeler bulunan yalıtıcı elemanlar problem meydana getirebilirler.
Pano üzerinde bulunan şalter, kontaktör, röle ve ölçü aletleri kontrol edilmelidir. Hata; çatlayan, kırılan veya bozulan bu aletlerden oluşabilir.
Elektrik panosunun fiziki kontrolü yapılmalıdır. Problem; fiziki yapısı bozulan, ezilen, hasar gören panodan kaynaklanabilir.

Kablolar Arası Yalıtkanlık Direncini Ölçmek

Önemli Not: Bu testi yapmak için öncelikle pano enerjisiz olmalıdır. Kablolar arası yalıtkanlık direnci ölçme işlemi kesinlikle enerji altında yapılmamalıdır. Meger yardımı ile tesisat kontrolü yapılırken:

Tesisatın enerjisi kesilmelidir.
Tüm alıcılar devreden çıkarılmalıdır.
Ampuller gevşetilmelidir.
Her linyenin sigortası açılmalıdır.
Yukarıdaki şekildeki megerle bir tesisatın yalıtkanlık direncinin ölçülmesinde anlatıldığı gibi iletkenlerin birbirlerine ve toprağa karşı yalıtkanlık dirençleri meger yardımı ile ölçülmelidir.

Meger ile iletkenler arası yalıtkanlık direncinin ölçülmesi

İzolasyon Test Sonuçlarının Değerlendirilmesi

İzolasyon test cihazı meğer ile yapılan hatlar arası, hat toprak, bara – pano vb. arası yapılan ölçümlerin direnç değerleri bir yere yazılır. Bu değerlerin yüksek çıkması tesisatın izolasyonu açısından için iyidir. Yalıtkanlık direnci uygulanan gerilim x 1000 Ω değerinden küçük çıkmamalıdır. Eğer küçük çıkarsa tesisatın izolasyonu sağlıklı değildir. Sakıncalı durumlar tespit edilmeli gereken tamir ve bakım işlemi yapılmalı izolasyon ölçüm işlemleri tekrarlanmalıdır. İzolasyon direnci standartların altında olan bir tesise enerji verilmesi sistemi ve çalışanları tehlikeye atar. Gerekli arıza çalışmaları yapılmadan kesinlikle sisteme enerji verilmemelidir.