Kovalent Bağ

Kovalent bağ

Kovalent bağ

Kovalent bağ özellikleri:

Kovalent bağ nedir kısaca: Kovalent bağ, iki atom arasında, bir veya daha fazla  elektronun  paylaşılması ile karakterize edilen kimyasal bağın bir tanımıdır. Genel olarak bağ, ortaya çıkan molekülü bir arada tutan ortak çekim gücü olarak tanımlanır. Paylaşılan elektron veya elektronlar, her iki çekirdek etrafında dolanacaklar, iki çekirdek arasındaki bölgede daha uzun süre bulundukları için bu bölgede (-) yüklü bir alan meydana getireceklerdir. Bu alan, her iki çekirdeğe bir çekme kuvveti uygulayarak bir bağ meydana getirir

Metan molekülünde kovalent bağlı haldeki hidrojen ve karbon.

Kovalent bağ özellikleri: Kovalent bağ nedir kısaca: Kovalent bağ, iki atom arasında, bir veya daha fazla  elektronun  paylaşılması ile karakterize edilen kimyasal bağın bir tanımıdır. Genel olarak bağ, ortaya çıkan molekülü bir arada tutan ortak çekim gücü olarak tanımlanır. Paylaşılan elektron veya elektronlar, her iki çekirdek etrafında dolanacaklar, iki çekirdek arasındaki bölgede daha uzun süre bulundukları için bu bölgede (-) yüklü bir alan meydana getireceklerdir. Bu alan, her iki çekirdeğe bir çekme kuvveti uygulayarak bir bağ meydana getirir

Elektronları bağlamak için girilen yarışma, iyon bağında olduğu kadar şiddetli değilse atomların var olan dış elektronlar paylaşılır ve bir ortaklaşma bağı veya kovalent bağ meydana gelir.

Ametal atomları etkileştiği zaman kovalent bağlarda bir arada tutulan moleküller meydana gelir. Bu atomlar elektron çekimi bakımından birbirlerine benzediklerinden, kovalent bağların meydana gelmesi sırasında herhangi bir elektron aktarımı olmaz. Bunun yerine elektronlar ortaklaşa kullanılırlar.

Kovalent bir bağ genellikle iki atom tarafından parçalanmış ters spinli bir elektron çifti içerir. Kovalent bağ çeşitleri yapısına göre;

• Apolar Kovalent Bağ
• Polar Kovalent Bağ

olmak üzere ikiye ayrılır.

Apolar kovalent bağ: 

Aynı cins iki ametal atomunun birleşmesiyle meydana gelir. Apolar kovalent bağ örnekleri; iki oksijen atomunun elektronlarını ortaklaşa kullanarak meydana getirdikleri bağıdır. Bu bağlarda ortaklaşa kullanılan elektronlar eşit paylaşıldığı için molekülün pozitif veya negatif  kutbu yoktur.

Polar kovalent bağ: 

İki farklı cins atomun bir araya gelmesiyle oluşur. Polar kovalent bağlarda ametallerden biri ortaklaşa kullanıldığı için molekülün bir ucu pozitif (+), diğer ucu negatif (-) yüklenir. Polar kovalent bağ örnekleri; Suyu meydana getiren hidrojen ve oksijen moleküllerinin son orbitallerindeki elektronların ortak kullanılmasıyla polar kovalent bağ meydana gelir.

Kovalent bağ, söz konusu atomların dış yörüngelerinin dolması ile oluşur. Bu tür bağlar, moleküller arası hidrojen bağından daima daha güçlü, iyonik bağ ile ise aynı güçte veya daha güçlüdür.

Bazı inorganik maddelerin hidrojen (H), amonyak (NH₃), klor (Cl), su (H₂O) ve azot (N) molekülleri ile tüm organik maddelerin molekülleri kovalent bağ ile bir arada tutulmaktadır.

Kovalent bağ (iyonik bağ ve metalik bağın tersine) yönlüdür; bağ açılarının etkileşimin gücü üzerinde etkisi büyüktür. Bu etkinin kaynağı, kovalent bağların, atomik yörüngelerin üst üste binmesiyle meydana gelmesinden ileri gelir. Atomik yörüngeler (p, d, ve f orbitalleri) hepsi yönlü karakterde olup, bağlanma sırasında önemli ölçüde yöne bağlı etkileşime sebep olurlar.

Örneğin, iki hidrojen atomundan meydana gelen bir bağ düşünülebilir. Her bir hidrojen atomu 1s orbitalinde atom çekirdeği etrafında simetrik bir dağılım gösteren tek bir elektrona sahiptir. İki hidrojen atomu bir kovalent bağ meydana getirdiği zaman atomik orbitaller öyle bir şekilde üst üste binerler, böylece çekirdekler arasındaki bölgede elektron bulutları birbirlerini destekleyip bu bölgedeki elektronun bulunma ihtimalini arttırırlar. Pauli dışlama ilkesine göre bağı meydana getiren iki elektron mutlaka ters spinli olmalıdır. Bir kovalent bağın kuvveti, pozitif yüklü çekirdek ile bağa ilişkin negatif elektron bulutu arasındaki çekimden gelir.

Kovalent bağ, genel olarak benzer elektronegatifliğe sahip atomlar arasında gerçekleşir. Bu sebeple ametaller, daha kolaylıkla kovalent bağı tercih eder ve metaller de kolayca yerlerinden oynatılabilen elektronların daha serbestçe dolaşabildiği metalik bağ yaparlar. Ametallerde bir elektronun serbest kalması daha zordur, bundan dolayı benzer elektronegatifliğe sahip bir madde ile birleşme söz konusu olduğunda o elektronun paylaşılması tek alternatif haline gelir.

Kovalent Bağ Örnekleri

LiH: Lidyum hidrür bileşiği
BeH₂: Berilyum hidrür bileşiği
BH₃: Bor trihidrür bileşiği
CH₄: Metan bileşiği
NH₃: Amonyak bileşiği
H₂O: Su bileşiği
HF: Hidrojen florür bileşiği