fırçalı dc motor

Fırçalı dc motor

DC motorların rotorlarındaki manyetik alan elektrik akımının etkisi ile meydana gelir. Hareketli olan rotor kısmına akım, sabit bir iletken tel üstünden verilmez. Çünkü motor dönerken iletken tel motor miline sarılır. Kollektör ve fırça denilen bir mekanizmayla motorun hareketli olan kısmına akım aktarılır. Kollektör ve fırça kullanılan bu tip motorlara fırçalı DC motor (Brush dc motor) adı verilir.

Günümüzde motor sürücü entegreleri ile fırçalı DC motor imalatı yapılmaktadır. Bu motorlardan; yüksek dinamik ivmelenme, düşük atalet momenti, bakım istemeyen, sağlam tasarım, redüktör, fren, tako, encoder montajı ve yüksek verim alma imkanı vardır.

Fırçalı DC motorlar gövdelerindeki manyetik alanın kaynağına göre iki gruba ayrılır.

Sabit mıknatıs motoru
Elektromıknatıslı motor

Bütün motorlarda, motorları meydana getiren parçalar hemen hemen aynıdır. Fırçalı DC motor parçaları;

Rotor (Endüvi)

Fırçalı dc motor rotorunun yapısı;

Rotor; DC motor , DC dinamo ve AC seri motorun dönen bölümüdür. Rotor, 0,3- 0,7 mm kalınlığında çelik saclardan yapılır ve silindirik gövde üstüne açılan ve oluklara yerleştirilen sargılardan meydana gelir. Rotor sargılarının uçları, bakır dilimlerden yapılır ve üstüne fırçaların temas ettiği bölüme (kollektöre) bağlanır.

Gövde (Stator)

AC DC motorların statorları

AC motor veya DC motorlarda N-S kutuplarının meydana getirilmesi için yapılan sargıların yerleştirildiği bölüme indüktör adı verilir. Küçük motorların endüktörleri doğal mıknatıstan yapılır. Yüksek güçlü motorların endüktörleri bobinler ile meydana getirilir. İndüktörler gövdeye yani endüktörün içerisine oturtulur. Endüktörün içinde doğal mıknatıs olabileceği gibi elektromıknatıs da olabilir.

Motor Yan Kapakları

Kapaklar ve stator motoru dışarının olumsuz etkilerinden korumak için demir, demir alaşımı veya alüminyumdan yapılır. Endüvinin endüktör içinde merkezi olarak yataklanması görevini ise kapaklar yapar.

Fırçalar ve Donanımları

AC ve DC ile çalışan kollektörlü motorların kollektöre yapışarak elektrik akımının iletilmesini sağlayan parçalarına fırça (kömür) adı verilir. Kömürler (fırça), motorun gerilim ve akım değerine göre değişik özelliklerde sert, orta sert, yumuşak karbon, karbon bakır alaşımlı vb. imal edilirler. Motor kömürlerinin kollektöre düzgün bir şekilde basmasını sağlamak için baskı yayları kullanılmaktadır. Kullanıldıkça zaman içerisinde fırça arızaları meydana gelir. Fırçalar aşınır ve biter. Fırçaların bittiği şöyle anlaşılır; kollektörde aşırı ark (kıvılcım) meydana gelir ve motorun sesi değişir. Bu kıvılcım bazen ozon gazı meydana getirir.

Kollektör ve fırça

Fırçalı DC Motor Kullanım Alanları

Kalkınma momenti yüksek ve sabit devir sayılı yerlerde kullanılır. Vantilatör, aspiratör ve tulumbalar, kâğıt fabrikaları, dokuma tezgâhları, gemi pervaneleri, matbaa makineleri ve asansörler kullanım alanları içerisindedir. Fırçalı dc motor fiyatları kullanım alanları, kapasite ve markalarına göre DC motor satış yapan üreticiler vardır.