Fabrika otomasyon nedir

Otomasyon, Elektronik otomasyon ve Mekanik Otomasyon

Fabrika otomasyon

Günümüzde özellikle fabrikaların kısa süre içinde daha fazla ürün imal etmesi ve bu ürünlerin maliyetinin en düşük seviyede olması istenir. Bundan dolayı öncelikle insan gücünün azaltılması, kazaların daha az olması ve arızaların asgariye indirilmesi gerekir. Bu da otomasyon sistemleri ile sağlanmaktadır. Bu nedenle otomasyon sistemleri büyük bir değer ve önem kazanmıştır. Otomatik kontrol sistemleri yerini, otomasyon sistemlerine bırakmıştır.

Örneğin bir fabrikada kullanılan otomasyon sistemleri göz önüne alındığında, bu fabrikada her şeyin esnek ve kontrol edilebilir olması yöneticinin işine gelmektedir. Çünkü bilgisayar ekranında sisteminin işleyişini, eğer varsa arızanın yerini, üretilen ürün miktarını vb. fabrikayı ilgilendiren birçok bilgilere erişim ve kontrol kolaylığı sağlar. Bu faydalar da işletmeye zaman, kalite, maliyet, hız ve kâr olarak geri dönmektedir.

Otomasyondaki gelişmeler ile artık bir tek operatör, üretim hattı veya bir fabrikadaki üretimi bir kontrol paneli ile takip edebilmektedir. Fabrika otomasyon sistemleri ile üretim, sevkiyat, kalite kontrol, mal kabul, depo gibi fabrika içi departmanlar ve fabrika genelinin yönetim ile anlık olarak bilgi alması sağlanmaktadır.

Fabrika otomasyon yapıldığı zaman, fabrikayı tek merkezden izlemek ve istenilen her bir noktayı kontrol etmek mümkündür. Ph, basınç, sıcaklık, seviye gibi analog değerler (eş zamanlı) olarak izlenebilir. Bu değerler grafiksel olarakda görülebilir. SCADA sistemi ile fabrika bilgisayarla kontrol edilebilir, ayrıca internet üzerinden dünyanın istenilen noktasında izlenebilmekte ve kontrol edilebilmektedir.

Fabrika otomasyonunun çok geniş bir yelpazesi vardır. Farklı farklı proseslere sahiptir. İstenilen proses çerçevesinde ve fabrikanın akışına uyumlu bir şekilde tasarlayan fabrika otomasyon firmaları vardır. Fabrika otomasyon sistemleri tasarlanırken ilk önce istenen proses ve senaryo açık bir şekilde anlatılmalıdır. Daha sonra bu proses otomasyonu için nasıl cihazlar ve nasıl teknik kullanılması gerektiği tespit edilmelidir.

Fabrika otomasyonu için gerekli altyapı hazırlanır. Elektriksel projeler IEC (International Electrotechnical Commision) standartlarına uygun olarak hazırlanır. Bu elektriksel projeye doğrultusunda DCS yada PLC otomasyon sistemleri yazılımları yazılması ile işlem başlar. Yazılım işlemi bittiğinde DCS yada PLC programına yüklenir. Yapılan fabrikada her türlü testleri yapılır. Testler yapıldıktan sonra hangi fabrikada kullanılacak ise oraya nakli yapılır. Fabrikada gerekli motor, switch, sensör gibi elemanlar elektriksel bağlantıları, sonra elektrik panosu içerisindeki bağlantıları yapılarak sistem devreye alınır. Devrelerin kontrolleri yapılarak, sistemin çalışması izlenir.

Mekanik bir yapıya sahip olan makinalar pnömatik, mekanik ve hidrolik birimlerle daha otomasyonlu duruma geldiler ve böylece yüksek performans düzeylerine yükseldiler. Günümüzde makinalar elektronik ürünleri ve bilgisayar yazılımları da içermektedirler. Elektronik cihazlar sinyal işleme, veri transferi ve iletişim yazılım da içerdiği algoritmalar yardımıyla verileri işleyip enformasyona dönüştürmektedir. Makina otomasyonu, mekanik aksamın hangi hareket kontrol sistemleri yapacağını belirliyor.

İmalat sistemlerinde, fabrikadaki üretim sistemlerinin tümü otomatik olsa bile birçok işin işçiler tarafından yapılmasına gerek duyulacaktır.

Bunlardan bazıları;

Cihazların tamiri ve bakımı, güvenilirliklerinin artırılması
Bilgisayar işlemleri ve programlama yapmak
Mühendislik işleri, yükseltmeler, alet tasarlama, geliştirmeler ile ilgili çalışmalar yapmak
Fabrikayı idare etmek.

İnsan Emeği İle Yapılan İmalatın Gücü

Tahmin edilmeyen durumları algılamak
Sorunlara yeni çözümler getirmek
Soyut problemler ile ilgilenmek
Değişime ayak uydurmak
Gözlemler sonucu genel kanıya varmak
Deneyimden öğrenmek
Yetersiz bilgi ile zor kararları vermek

Bilgisayar-Tabanlı Sistemler İle Yapılan İmalatın Gücü

Tekrar yapılması gereken işleri kararlı bir şekilde yapmak
Yüksek bilgiyi depolamak
Bilgiyi hafızadan güvenli şekilde almak
Birçok görevi aynı anda yapmak
Yüksek kuvvetler ve güç uygulamak
İşlemleri hızla yapmak

Otomasyon çeşitlerinden biri olan fabrika otomasyonu birçok alanda çalışmalarını sürdürmektedir. Otomasyon cihazları kimya, çimento, gıda, deterjan, petrokimya, tekstil sektörü, enerji sektörü, tartı sistemleri ve yem sektörlerinde çeşitli otomasyon sistemlerinde kullanılmaktadır. Fabrika otomasyonu yaparken, iyi bir planlamanın yanında adım adım yapılandırıldığı için zaman ve dikkat isteyen bir süreçtir.

Fabrika otomasyon sistemleri ile bir fabrikada;

Ham madde ve üretilen stok takibi
Tek veya birden fazla depo takibi
Tedarikçi mal kabul takibi
Kalite kontrol takibi
Müşteri – tedarikçi sipariş takibi
Müşteri -tedarikçi sevkiyat takibi
Üretim projelendirme takibi
Üretim planlama takibi
Üretim takip
Üretim performans takip
Üretim bazlı personel performans takip
Personel takip
İhtiyaç analiz takip
Satın alma takip (Yönetim – Fabrika entegre)
Prim takip
Maliyet takip
Gider takip
Lojistik takip

otomasyon sistemleri ile kontrol altına alınabilmektedir.

Firmalar otomasyon proğramları doğrultusunda, anahtar teslimi otomasyon projeleri tasarımı ve uygulanması, montaj ve devreye alma, revizyon ve bakım, SCADA ve PLC sistemlerinin tasarım ve yazılımlarının hazırlanması, sistem içinde motorların beslenmesi ve kumanda edilmeleri MCC ve PLC panoları ile yapılmakta bu panoların tasarımı ve projelendirilmesi, panoların montaj imalatı ve sistemin devreye alınması fabrika otomasyon firmaları bünyesinde yapılmaktadır.