Elektronik Devre Elemanları

Elektronik

Elektronik Devre Elemanları

Bazı elektronik devre eleman ve semboller;

Teknik elemanlar hızlı sanayileşmenin, ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmanın en önemli faktörüdür. Hızlı ve sürekli üretim, yeterli montaj, işletmeye alma, bakım ve onarım teknik elemanların aynı dili kullanmaları ile sağlanır. Yapılan işin istenen özelliklerde olması teknik elemanların, elektrik devre şemalarını eksiksiz okuma ve bunu birebir uygulamaları ile sağlanır.

Bundan dolayı  soğutma ve iklimlendirme elektrik devre elemanlarının sembollerini çizimlerinde ülkelerin standart sembolleri ile gösterilir. Bu sembollerin birbirlerine birleştirilmesi sonucu da elektrik devre şemaları elde edilir.

Çevremizdeki elektronik cihazların her yeni gün, insan ihtiyaçlarına daha hızlı ve daha kolay yanıt verecek modelleri tasarlanmaktadır. Tasarlanan her yeni model boyutları ve işlevleri bakımından bir önceki modellerine göre daha üstün özelliklere sahiptir. Bu cihazlarda kullanılan malzeme teknolojisinin sürekli gelişmesi, bu yenilenmeyi hızlandırmaktadır.

Elektronik teknolojisinde yaşanan gelişmelerle beraber elektronik devreler, elektrik   sinyallerini işleme özelliğine göre analog ve sayısal sistemler olarak ayrılmaktadır. Zaman eksenine göre sonsuz sayıda değer aralığına sahip analog elektrik sinyallerinin her anında tepki gösterebilen devre elemanları “Analog Devre Elemanları” olarak adlandırılabilir. Analog devre elemanları direnç, kondansatör, bobin, diyot ve transistör gibi yarı iletkenlerden meydana gelir.

Çeşitli analog ve sayısal elektronik sistemlerde farklı boyutlarda ve elektriksel özelliklerde karşımıza çıkan elektrik elektronik alanındaki bu devre elemanlarını tanımak, ihtiyaca uygun malzeme seçimi yapmak ve iyi kullanabilmektir.

Elektrik Devresi ve Elektronik Devre Elemanları

Elektronik devre elemanları da kendi aralarında gruplara ayrılırlar.

• Pasif Devre Elemanları
• Aktif Devre Elemanları

Pasif Devre Elemanları

• Dirençler
• Kondansatörler
• Bobinler

Aktif Devre Elemanları

• Diyotlar
• Transistörler
• Entegre devreler

Yarı İletkenli Elektronik Devre Elemanları

• Diyot
• Zener Diyot
• Tünel Diyot
• Varikap diyot
• (Şotki) Schottky Diyot
• Led Diyot
• İnfraruj Led
• Fotodiyot
• Optokuplörler
• Transistör
• Triyak
• Kondansatör
• Diyak

Elektronik Devre Elemanları ve Görevleri 

Devre şeması çizerken, devre şemalarını doğru şekilde anlamak için elektronikte kullanılan devre elemanlarının projelerde ve elektronik devre şemaları sembolleri .

Devre Elemanları ? Devre elemanları, bir elektrik devresinin meydana gelmesini sağlayan parçaların genel adıdır. Pil, kablo, ampul, ve anahtar birer devre elemanıdır.

Elektrik Devresi: Direnç, kondansatör, iletim hatları, güç kaynağı gibi çeşitli devre elemanlarının bir araya gelerek oluşturduğu devrelere verilen isimdir.

Pil Nedir? Bir elektrik devresinin enerjisini sağlayan araca pil denir.

Pil Yatağı: Pilin yerleştirildiği yerdir. (+) ve (-) kutupları pil yatağı üzerinde bulunur.

Lamba (Ampul): Pilden aldığı elektrik enerjisini, ışık enerjisi olarak yansıtan elektrik devre elemanlarıdır.

Bağlantı Kablosu: Devredeki elemanlar arasındaki bağlantıyı ve elektriğin iletilmesini sağlayan, iletken madenlerden (Bakır, demir, gümüş, altın vb.) yapılan tele denir.

Anahtar: Devreden geçen akımın kesilmesini veya açılmasını sağlayan devre elemanıdır. Resimde anahtar sembolü, anahtarın fiziksel görünümü.

Duy: Ampul duy üzerine yerleştirilir. Duy kablo ile ampul arasında gerçekleşecek olan elektrik akımını sağlar.

Ampermetre: Bir elektrik devresinden geçen elektrik akımının şiddetini ölçen aletdir. Bağlı bulunduğu tesisin akım şiddetini ölçmekte kullanılır. Ampermetre devreye seri bağlanır.

Ampermetre Sembolü

Voltmetre: Devrenin herhangi iki noktası arasındaki potansiyel farkını (gerilimi) ölçmek için kullanılan elemandır. Voltmetre, potansiyel farkı ölçülecek iki nokta arasına paralel bağlanır.

Voltmetre Sembolleri

Multimetre: Akım, voltaj (gerilim) ve direnç değerlerini ölçmeyi yarayan alete multimetre denir.

Üreteç: Elektrikli devrede kullanılan pil, akü, batarya, güç kaynağı gibi elektrik kaynaklarına üreteç denir.

Batarya: Devreye birden fazla üreteç bağlanmasına batarya denir.

Pasif Devre Elemanları

Pasif devre elemanları, tek elementten imal edilen, görevini yaparken herhangi bir enerjiye (voltaja) ihtiyaç duymayan elemanlardır. Pasif devre elemanları, genel amaçlı elemanlardır. Her elektronik devrede bulunurlar. Bu elemanları genel yönleri ile tanımak gerekir. Böylece amaca uygun olarak kullanılmaları için yeterlidir.

Direnç: Elektrik akımının akışına direnç gösteren, bu esnada Ohm kanununa göre uçları arasında gerilim düşümüne sebep olan devre elemanına direnç  denir. Dirençler, karbon, karbon metal gibi maddelerden yapılan elemanlardır. Direnç üzerinden akım geçmeye başlayınca görevini yerine getirmeye başlar. OHM kanunu doğrultusunda elde edilmesi gereken tüm değerlere ulaşılır.

Direnç Sembolleri

Kondansatör: İki iletken levhanın dielektrik (yalıtkan) bir ortamda yanyana gelmesi ile yapılır. Devrede bulunan gerilim durumuna göre, kapasite özelliklerini ve değerlerini ortaya çıkarırlar. Resimde elektrolitik kondansatör sembolü, elektrolitik kondansatörün  fiziksel görünümü.

Bobin: Bobinler iletkenlerden yapılır. Bobin kullanıldığı devrede elektromanyetik özelliklerini yerine getirir. Resimde bobin sembolü, bobinin  fiziksel görünümü.

Aktif Devre Elemanları 

Aktif devre elemanları, en az iki veya daha fazla elementten imal edilir. Çalışmaları ve beklenen özellikleri yerine getirmeleri için enerjiye (voltaja) ihtiyaç duyan devre elemanlarıdır. Tek başlarına kullanılsalar (diyotlar gibi) bile verimli ve hesap edilebilir bir devre için pasif devre elemanlarına ihtiyaç duyarlar. Aktif devre elemanları, özel amaçlı elemanlardır. Kullanılacak devrenin özelliğine göre, aktif devre elemanlarının özellikleri ve türleri de değişmektedir.

Diyot: P ve N özellikli iki farklı kristal elemanın belli bir ölçüde bir araya getirilmesiyle meydana gelir. Diyotlar devreden akımı tek yönde geçiren devre elemanıdır. Resimde diyot sembolü, diyotun fiziksel görünümü.

Transistör: Yarı iletken malzemeden yapılmış elektronik devre elemanıdır. Transistörlerin yapısında P ve N yarı iletken kristal yapılar kullanılmıştır. Diyotun yapısına benzer  ama çalışması ve fonksiyonları diyottan farklıdır. Tristörler, triyaklar ve bunları tetikleyenler gibi endüstriyel amaçlı devre elemanlarıdır. Resimde transistör sembolü ve transistörün fiziksel görünümü.

Entegre Devreler: Çip, mikroçip, yonga, kırmık, tümleşik devre, entegre devre, (tümdevre) gibi birçok ismi ve çeşidi bulunan entegreler yarı iletken maddeler ile tasarlanmış ince bir ya da birkaç yüzey üzerine yerleştirilmiş bir elektronik devredir. Entegre devreler, aktif ve pasif elemanlarla yapılmış, kullanımı ve çalışma biçimi özel olan devre elemanıdır. Elektronik devre tasarımı yapılırken bu devreler küçük boyutlu, hafif ve kullanım kolaylığı ile günümüzün modern elektronik sektöründe çok önemli bir yeri vardır. Oyuncaklardan bilgisayarlara kadar geniş bir alanda kullanılmaktadır.

Üretici firmalar tarafından imalatı yapılan elektronik devre elemanları fiyatları marka, model ve kalitesine göre farklıdır.