Elektrik panosu nedir

Elektrik panosu

Elektrik panosu nedir?

Elektrik panoları hakkında bilgi:

Elektrik konusunda kontrollü kullanım önemlidir. Kontrollü kullanımın yanında güvenlik de önemli bir etkendir. İşletmelerde elektrik tüketimi yapan tüm ekipmanların ve elektrik tesisatının güvenli çalışmasını sağlayan cihazların bir araya geldiği donanıma elektrik panosu denir.

Elektrik panosu; elektriğin tesisat/binada bulunan sistemlere dağıtımında ve iletiminde kullanılan şalt malzemeleri ve kablolarlar gibi elemanların bir arada bulunduğu kabindir.

Elektrik pano montajı  içinde bulunan reaktif elektrik sayacı, aktif elektrik sayacı, elektrik baraları, güç kontaktörleri, kondansatörler, kondansatör kontaktörler, ölçü aletleri regler, voltmetre, ampermetre, güç rölesi, kontrol rölesi, kesici şalterler, elektrik sigortası, elektrikle çalışan araçların kontrol ve komuta düğmeleri, sinyal lambası, ekran vb. parçalarının bir arada toplandığı ve elektrik panosu bağlantısı yapılan bölümdür.

Tek ve çok katlı binalarda küçük elektrik sayaç panosu vardır. Bu panonun içerisinde merkezi otomatik kesici, sigortalar, elektrik sayaçları, merdiven otomatiği, zil trafosu vardır. Elektrik pano firmaları tarafından özel olarak istenilen ölçülere göre elektrik pano imalatı yapılır. Elektrik panosu fiyatları istenilen boyutlara, sacın kalınlığına, sacın kalitesine ve boya kalitesine göre değişir.

Elektriğin Güvenliğini ve Kontrolünü Sağlayan Panoların Yapım Aşaması ve Elektrik Panosu Malzemeleri Nelerdir? 

Panonun koruma ve bölümlendirme parçalarının montajının yapılırken kritik parçaların birbiri ile temas etmesi önlenir. Kısa devre akımlarının sebep olduğu hasarlar asgari tutulmaya çalışılır. Şalt cihazları ve  baralar koruyucu panonun içine yerleştirilir. Ön kapı açıldığında bütün cihazlara müdahele edilir. Pano içerisinde çalışma yapılırken mutlaka enerji kesilmelidir. Pano içerisinde bulunan bara ve şalt cihazları, bakır bara ünitesi ve kontrol ünitesi olarak iki guruba ayrılır. Bakır bara ünitesi ile birlikte kontrol ünitesi içerisinde yer alan tüm çıkış birimleri birbirinden bağımsız olarak ayrılır. Her çıkış birimi birbirinden bağımsız olup, çıkış birimlerinin bağlantı noktası aynı hücre içerisinde yapılır. Panolara ne kadar kolay müdahale edilebilirse güvenlik ve kontrol de o kadar verimli olur. Elektrik pano çeşitleri sabit tip ve çekmeceli tip olmak üzere iki türlüdür. Bazı  firmalarda alçak gerilim panoları sabit tiptir. Bazı firmalarda ise orta gerilim panoları çekmeceli tiptir.

Elektrik Panosu Nasıl Yapılır? 

Elektrik panosu yapımı; üretim aşamasında bilgisayar programları ile panoların iskeletini meydana getirecek olan sacların kesim ölçüleri, delinecek yerleri tespit edilerek sac işleme makinesine komut verilir. Panonun iskeletini meydana getirme işleminin komutu verilen sac, makineye konulacak şekilde ayarlanır. Böylece hızlı ve otomatik olarak bütün işlemler yapılır. Pano iskeleti elde edilir. Düz sacdan verilen komutlarla istenen duruma gelen sacın büküm işlemleri gerçekleşir. Panodaki en önemli özelliklerden biri olan poliüretan contaların basım işlemi otomatik olarak panonun gerekli olan kısımlarına yapılır. İstenilen duruma gelen saclar burada ısıl işlem görerek gerekli şekli alır.

İskeletin son aşamasın da elektrostatik toz boyası yapılır. Boya kalitesi ve kalınlığı önemlidir. Panonun dış boyası ne kadar kaliteli ise o kadar uzun ömürlü olur. Pano üreticileri tarafından kullanılacak elektrik panosunun yeri içeride veya dışarıda (şantiye panosu) olacak şekilde isteğe göre gerekli elektrik pano tasarımı yapılmaktadır. İç ve dış iskeletin bağlantı bölümleri, kapak ve diğer tüm kısımlar bu aşamalardan sonra tamamlanarak montaja hazır olur.

NOT: Elektrik pano montajı yapıldıktan sonra topraklama yapılmalıdır. Elektrik panosunda yapılan topraklamanın amacı, insanların can güvenliği açısından önemlidir. Elektrik panosunu kullanan kişileri korumak ve pano üzerindeki cihazların zarar görmesini önlemektir. Sac malzemeden yapılan elektrik panosunda kullanılan menteşe, vida, ray, kapı vs parçaları iletkendir. Elektrik panosuna bağlanan güç kablolarından yüksek akım geçtiğinden manyetik akım oluşur. İndüksiyon akımlarının etraftaki canlılara zarar vermemesi ve elektrik panosunun güvenli çalışması için elektrik panosunun bütün parçaları topraklanır.

Pano Bakımı Neden Yapılır?

• İşçi sağlığı ve iş güvenliği açısından önemlidir.
• Çalışma ve yaşam alanlarında yüksek konfor sağlar.
• Ekipmanlar güvenli bir şekilde çalışmasını sağlar.
• Tesiste, elektrik ile çalışan ekipmanların dağınık duruşlarını engeller.
• Kullanılan ekipmanların ömrünü uzatır.
• Meydana gelecek arızalar önlendiği için işletme maliyetleri azalır.
• Meydana gelebilecek zaman ve üretim kayıpları engellenir.

Elektrik pano bakımı önemlidir. Elektrik panolarının, iş güvenliği, işçi sağlığı ve iş süreçlerinin kesintisiz sürdürülebilmesi açısından bakımları yapılmalıdır. Elektrik panosu işletmelerin kalbidir ve sürekli, konusunda uzman personel tarafından kontrol edilmelidir. Periyodik olarak da ağır bakımlarının   yapılması gerekmektedir.

Elektrik sistemindeki eskimiş, yenilenmesi gereken kablo, fan, kontaktör, kondansatör, sigorta, trafo, motor, ups, plc, akü, röle gibi cihazların bakımları yapılmalıdır. Arıza giderilemezse yenisi ile değiştirilmeli gereken ayarlamalar yapılarak eski görevini yapması sağlanmalıdır. Örnek olarak  kompanzasyon panosunda kullanılan kondansatör eskidiğinde, zaman içerisinde şişer ve patlar. Bu durumda yangınlara sebep olur. Bu gibi olumsuz tehlikeli durumların yaşanmaması için periyodik kontroller ve rutin testler mutlaka yapılmalıdır.

Rutin testler; topraklama kablosu muayenesi ve elektriksel işlevsellik testi, yalıtım testi, koruma tedbirleri ve koruma devrelerinin elektriksel sürekliliğidir. Güvenlik açısından yapılması gereken testler ile  uzun ömürlü tesis güvenilirlik emniyeti  elektrik pano sistemleri için zorunludur.

Bazı çıkan yangınların sebebi elektrik kontağından çıkmaktadır. Yapılan bakımlarda bu olumsuzlukların yaşanmaması için TSE belgeli ürünler kullanılmalıdır. Elektrik panoları düzenli olarak temizlenmeli ve gevşeyen vidalar varsa sıkıştırılmalıdır. Yapılacak bakım istenmeyen olayların meydana gelmesini engeller.