Elektrik Motorları Çalışma Prensibi

Elektrik motorları

Elektrik motorları çalışma prensibi

Hans Christan Orsted Danimarkalı bilim adamı tarafından elektirik motoru hakkında ilk çalışma yapılmıştır. 1820 yılında Orsted, iletkenden geçen akımdan manyetik  alan meydana geldiğini gördü. Micheal Faraday oluşan manyetik alanın tersi olduğunu savunarak, 1821 yılında elektrik akımını, dönme hareketine dönüştüren bir cihaz yaptı.

Civa dolu bir kabın içerisine, ortasında mıknatıs bulunan iletken bir teli batıran Faraday, elektrik verilen telin bir manyetik alanla etkileştiğini ve etrafında döndüğünü görmüştür. Böylece ilk pratik elektrik motoru yapılmış oldu. Elektrik motorları  basit olarak bu şekilde çalışır. Elektrik mühendisi olan ABD’ li Nicola Tesla, temel bir çalışma yapmış, alternatif akım motorlarının çalışması için olmazsa olmazlardan döner manyetik alanı bulmuş, asenkron motoru gerçekleştirmiştir.

Elektirik motoru nedir? Endüstride elektrik enerjisinin mekanik enerjiye dönüştürmek için motor kullanılır. Uygulamada bu işlemi sağlayan makinaya elektirik motoru denir. Diğer mekanik enerji veren makinalara (dizel ve benzin motorları) nazaran yapısı basittir.

Elektrik motor yapısı, stator ve rotor diye iki kısımdan meydana gelir. Duran hareket etmeyen kısım statordur. Statorun gövde içerisinde oyuklar vardır, bu oyuklara iletkenler yerleştirilir. Yerleştirilen iletkenlerden akım geçer ve akım geçtiğinde manyetik alan meydana gelir.

Elektrik Motoru Çalışma Prensibi

Elektirik motoru stator da manyetik alan ile rotor da iletkenlerden geçen akımın meydana getirdiği manyetik akım etkileşimi sağlar. Ters yönde geçen akım negatif periyotta iki yönde de etkili olur. Statorun N kutbundaki iletkenler bir yönde, diğer yönde S kutbu yönünde bir iletken grubu ters yönde oluşur. Statorda oluşan N ve S yönündeki bu kuvvet, döndürme momenti, rotorun dönmesini sağlar. Alternatif akımlarda kutuplardan geçen akımın yönü değiştiği zaman kutupların yönü de değişir. Bu sebeple motorun yönüde değişir. Kutup altındaki akım yönleri değişmez. Statorda meydana gelen manyetik alanın iletkenler tarafından dönme yönleri değişmez. Rotor aynı yönde dönmeye devam eder.

Elektrik motor firmaları tarafından bir elektrik motoru imal edilirken, motorun mekanizmasında elektriği meydana getiren güç kaynağı, mıknatıs ve akım taşıyan kablolar vardır. Mekanizmadaki manyetik alan kablolarda hareket etmekte olan akım geçen kabloya  kuvvet uygular. Kabloyu birçok defa doladığımızda telden çember meydana gelir, bu da bobini oluşturur. Bu oluşan bobin, manyetik alan meydana getirerek dönme hareketini meydana getirir. Yerleştirilen bobin devamlı dönmeyi sağlamalıdır. Devamlı dönme sağlandığı zaman, bu elektrik motoru çalışma prensibidir.

Üç fazlı asenkron motorların çalışma performansları, bir fazlı asenkron motorlara göre her zaman iyidir. Şehir merkezlerinde bir fazı olması küçük güçlü bir fazlı asenkron motorlara ihtiyacı arttırmış olup, bir fazlı motorların yapımına imkan sağlamıştır. 3 kW’ ın üzerinde olan motorlar, üç fazlı yapılmaktadır. Elektrik motorlarının çoğu mikroişlemciler ile donatılmış olup ihtiyaçlar doğrultusunda ayarlanabilmektedir. Elektrik motor fiyatları da motor yapımında kullanılan malzemelerin maliyeti ile belirlenmektedir.