Dinamometre Nedir? Dinamometre

Dinamometre Nasıl Kullanılır?

Kuvvet neyle ölçülür? Kuvvet dinamometre ile ölçülür.  Yaygın olarak kullanılan dinamometre yapısı, esnek bir helozonik çelik yaylardan yapılan metal halkadan meydana gelir. Yayın uzama veya kısalmasına karşılık kuvvet birimleri denk gelecek şekilde taksimata ayrılmıştır. Bu halkayı sıkıştıracak biçimde bir kuvvet yüklendiği zaman halka burulur ve burulma miktarına göre kuvvet ölçülür.

Dinamometreler üzerinde ölçülecek maksimum kuvvet yazmaktadır. Bu kuvvetten daha büyük bir kuvvet uygulanırsa dinamometre kırılır veya esnekliğini kaybedebilir. Cismin uyguladığı kuvvet ne kadar büyükse yay o kadar gerilir. Dinamometre üzerinde ölçeklendirilmiş bir gösterge mevcuttur. Uygulanan kuvvetin büyüklüğüne göre gerilen yay ve kuvvet değeri gösterge üzerinde okunur. Dinamometrede ölçülen değerler, Newton birimi (N) gösterilir. (1 Newton = 1/9,81 kg)

El kantarı dinamometreye örnek olarak verilebilir. İçinde kuvvet etki ettikçe uzayan esnek bir yay bulunur. Ölçülecek kuvvet dinamometrenin bir ucuna uygulanır. Sistem statik duruma geldiğinde gösterge çizelgesinden kuvvet okunur.

Dinamometrenin Özellikleri

Dinamometrenin özellikleri bakırların esneklik özelliğinden faydalanılarak yapılmasıdır. Dinamometreler iç içe geçmiş iki borudan meydana gelir. İçte bulunan boruda yay asılıdır. İçte bulunan borunun üzeri eşit olarak bölümlere ayrılmıştır. Cisim içteki borunun ucundaki çengele takılır. Yer cismi ne kadar kendine doğru çekebilirse o cismin ağırlığı o kadardır.

Piyasa da dinamometre firmaları tarafından tasarımı ve imalatı yapılan dinamometreler küçük ebatlarda da imal edilmektedir. Bu küçük dinamometreler daha küçük birimli kuvvetleri ölçmekte kullanılırlar. Dinamometrelerin üzerinde belirtilen ölçebileceği maksimum (azami) kuvvet yazılıdır. Eğer bu maksimum kuvvetten daha büyük bir kuvvet tatbik edilirse dinamometre ya kırılır, ya da esnekliği bozulur.

Dinamometre Nasıl Yapılır?

Basit dinamometre yapımı; Cismin ağırlığını veya cisme etkiyen kuvveti ölçen alete “kuvvet ölçer dinamometre”  dendiğini biliyoruz. Sarma yayın bir ucuna kancalı bağlama parçasını geçirerek, yayın alt ucuna hidrostatik terazinin özel kefesini asalım. Karton şeridi, sarma yaya paralel olacak biçimde yerleştirelim. Terazi kefesi boşken gösterge olarak kullandığımız telin hizasını karton şerit üzerinde işaretleyip sıfır (0) yazalım. Terazi kefesine 1 kilogramlık ağırlık koyalım. Sarma yay dengeye geldiği zaman göstergenin karton şerit üzerinde gösterdiği hizayı işaretleyerek 10 yazalım. Bir cetvel ile 0 ile 10 arasını 10 eşit parçaya bölelim. Dinamometrenin yapılışı tamamlanmıştır.

Yaptığımız dinamometre  ile ağırlığı 10 Newtonu geçmeyen cisimlerin ağırlıklarını ölçebiliriz.

Dinamometreler; “esnek cisimlere eşit kuvvetler uygulandığında, uzama miktarları da eşit olur” kavramından faydalanılarak yapılmıştır. Hangi konumda ölçüm yapılacak ise dinamometre o konuma göre ayarlanır. 1 kilogramlık kütleye etki eden yer çekimi kuvveti 9,8 Newton’ dur. Bu değer yaklaşık 10 Newton alınır. Kuvvet, kuvvet ile dengelenir. Her etki kuvvetine karşı bir tepki kuvveti meydana gelir. Etki ve tepki kuvveti birbirini dengeler.

Kuvvet Ölçüm Cihazının Kullanım Alanları

• Gerilim testleri
• Sıkıştırma testleri
• Anahtarlama testleri
• Konnektör ekleme/çekme
• Kırık testleri
• Etkili itme / çekme testleri

Dinamometre Çeşitleri

Dinamometreler, kendi aralarında ölçtükleri araca göre çeşitlere ayrılırlar.

• Şase dinamometresi
• Karting dinamometreler
• Marine dinamometresi
• Motorsiklet dinamometreleri
• Akselerasyon dinamometresi
• Karting dinamometreler
• Motor dinamometresi
• Yol dinamometresi
• Yük dinamometresi
• Dijital dinamometre
• Analog dinamometre
• El dinamometresi
• Endüstriyel dizel motor dinamometreleri

Dinamometre fiyat, küçüklüğüne, büyüklüğüne dijital ve analog olmasına göre değişir.

Sözlükte “Dinamometre” Ne Demek?

1. Kuvvet ya da kuvvet çiftini ölçmeye yarayan aygıt.

Dinamometre Kelimesinin İngilizcesi

1. dynamometer