boyler nedir

Boyler

Boyler nedir?

Günümüzde binalarda kullanılan sıcak su, farklı yöntemlerle elde edilir. Genel olarak küçük ve müstakil binalarda ev ısıtma sistemleri olarak termosifon, elektrikli kombi, şofbenden yararlanılır.

İnsanların toplu yaşadığı alanlarda ve faaliyet gösterdiği yerlerde bireysel sıcak su üretimi yerine daha çok ekonomik yararlar sağlayacak merkezi sıcak su hazırlama sistemleri geliştirilmiştir. Özellikle, fabrika, apartman, kışla, otel ve hastane gibi yerlerde günlük sıcak su tüketimi fazla olacağı için, buralara merkezi sıcak su hazırlama sistemleri yapılarak hem insan gücünden hem de yakıttan enerji tasarrufu sağlanır. Değişik ısı kaynaklarından alınan suyu depolamaya , ihtiyaç olunduğunda kullanmaya yarayan mekanik tesisat elemanıdır. Sıcak suyu kullanıma hazırlamaya yarayan cihaza boyler denir. Isı kaynakları arasında buhar kazanı, ısı pompası, güneş kollektörü, sıcak su kazanı gösterilebilir.

Boyler Ne İşe Yarar?

Boyler beslemesinde 90–70 ºC sabit sıcaklıkta su gerekir, ayrıca yaz kış bütün yıl çalışır. Bu sebeple boylerin beslenmesinde kullanmak için ayrı bir kazan bulunmalıdır. Bina ve boyleri aynı kazandan ısıtmak gerekirse, üç yollu vana kullanılarak iki farklı sıcaklıkta su elde edilebilir.

BOYLER ÇEŞİTLERİ

• Gömlekli boyler
• Serpantinli boyner

Gömlekli Boyler (Çift cidarlı)

Gömlekli boyler iç içe geçirilmiş iki adet silindirden meydana gelir. Genel olarak binalarda sıcak su ihtiyacının giderilmesi için  kullanılır. Boylerin ısıtıcı akışkanı buhar veya kalorifer kazanı olabilir. Genellikle kalorifer kazanları kullanılır.

Gömlekli boyler çeşitleri;

• Sabit aynalı
• Sökülebilir bombeli aynalı
• Boyunlu

olmak üzere üç tipi mevcuttur. Boru bağlantılarına uygun standart ağızlar konmuştur. Sıcak sulu ısıtma sistemlerinde ( 90–70 ºC ) ve kalorifer işletme basıncı 25 mSS’nu (2,5 atü) geçmeyen tesisatlarda kullanılması uygundur. Daha yüksek basınçlarda kullanıldığı zaman iç cidar da çökmeler meydana gelebilir.

Serpantinli Boyler

Serpantinli boyler çelik borulu, bakır borulu veya sacdan kıvrılarak tek silindirden oluşur.

• Sökülebilir bombeli aynalı
• Boyunlu

olmak üzere iki tipi mevcuttur. Dik veya yatay kullanıma uygun olarak imalatı yapılır. Büyük hacimli olanları sökülebilir bombeli aynalı olarak yapılır. İç kısımlarında borudan yapılmış tek serpantinli boyler veya çift serpantinli boyler mevcuttur.

Tek serpantili boyler

Tek serpantinli hızlı boylerler;

tek bir ısı kaynağından (buhar kazanı, sıcak su kazanı, güneş enerjisi panelleri, jeotermal enerji, ısı pompası vs. ) aldığı ısı enerjisi ile hem ekonomik hem de hijyenik kullanım sıcak suyu temini sağlar.

Emaye kaplı tek serpantinli boylerler sıcak su ihtiyacı olan mekanlarda, otel, restaurant, villalarda  buhar kazanına, güneş kollektörüne veya sıcak suya bağlanılarak kullanılır. Emaye boyler deposunun içi yüzeyi camsı madde ile kaplanmış olan bir metaldir.

Çift serpantili boyler

Çift serpantinli boyler nedir?

Çift serpantinli tipler güneş enerjisi kolektörüne ve kazana bağlantısı yapılır ısıtma öncelikli olarak güneş enerjisi kolektörü ile gerçekleştirilir, sıcaklığın ayarlanan seviyeye gelmediği hallerde kazan hattı otomatik olarak devreye girer.

Boyler 100-10.000 litre hacimleri arasında imal edilebilir. Boyler seçimi yapılırken hangi boyleri kullanacağımız ve bu boylerlerin özelliklerini bilmek çok önemlidir. Üretici firmaya göre kapasiteleri  ve ölçüleri değişir. Boyler fiyatları, çift serpantinli boyler fiyatları da boyler seçimine göre değişkenlik gösterir.

BOYLERLER ve BAĞLANTILARI

Gömlekli Boyler Boru Bağlantıları

Sıcak su kazanından gelen sıcak su 90–70ºC’de iki gömlek arasında dolaşarak tekrar kazana döner. Bu dolaşım sırasında, iç silindirdeki soğuk su 40–60ºC arasında ısınarak kullanma yerlerine gider. Kazandan gelen 90ºC sıcak su, boyler gömleğinin üst ucundan girer. Sıcak su dönüşü de 70ºC gömleğin diğer alt ucundan çıkar, kazana döner.

Isıtılacak olan soğuk su, boylerin sıcak su dönüşüne yakın alt yerinden, kullanma sıcak suyu da sıcak su girişine yakın üst çıkış noktasından alınır. Kullanılacak su, uzak mesafelere taşınıyorsa dolaşım doğal olarak gerçekleşmez. Bu halde dolaşım borusunun boylere girişine yakın yere konur.

• Yaylı Güvenlik Valfi: Isınan boyler suyunun genleşme sonucu basınç artışından doğacak tehlikeyi önlemek için boylere en yakın yere konur.
• Manometre: Yaylı güvenlik valfinin işletme basıncına göre ayarlanmasını veya herhangi bir sebeple doğru çalışıp çalışmadığını kontrol etmek içindir.
• Çek-Valf: Suyun kesik olduğu zamanlarda boyler suyunun geri boşalmaması için konulur.  Boylerin alt kısmına boşaltma valfi, en üst noktasına ise hava boşaltma ventili koymak  yararlı olur.

Gömlekli Boyler Kazanı Bağlantıları

Kazanda ısıtılan sıcak su, kullanılacak yerlere, uygun çaptaki borular ile götürülür. Sıcak suyun tesisatın en üst noktasından, kolon sonlarından dolaşım borusu ile dönüşleri sağlanır. Kolonlardaki bu dönüşler birleştirilerek boylerin ekseninde bulunan dolaşım yerine bağlanır. Dolaşım borusu, sıcak suyun her an, kullanma yerinde hazır olmasını sağlar.

1. Gömlekli Boyler
2. Şiber vana
3. Termostatik vana
4. Boşaltma vanası
5. Termometre
6. Sirkülâsyon pompası
7. Manometre
8. Yaylı emniyet ventili
9. By-pass bağlantı
10. Sıcak su gidiş
11. Sirkülasyon borusu
12. Sıcak su kat dağıtım borusu

Gömlekli Boylerin Tesisata Bağlanışı

Serpantinli Boyler Boru Bağlantıları

Şeklimizde serpantinli boylerin alçak basınçlı buharlı tesisata bağlantı şeması görülmektedir. Kullanım sıcak su çıkışı, buharın girdiği kısma yakın üst bağlantı ucuna; soğuk su girişi de boylerin diğer alt bağlantı ucuna bağlanması gerekir.

• Termostatik Vana: Buhar girişinde kullanılmıştır. Boyler içindeki kullanım suyu istenilen sıcaklığa ulaşınca vana otomatik olarak buhar girişini kapatır. Boylerdeki su sıcaklığı ayarlanan sıcaklık değerinin altına düşünce buhar girişini açar ve ısınma devam eder.
• Pislik Tutucu: Termostatik vanadan önce konur. Tesisattan gelebilecek partiküllerin sisteme zarar vermesini önler.
• Kondenstop: Buharın dönüş borusuna geçmesini engeller. Burada arıza durumu düşünülerek by-pas devre yapılmalıdır.

Tek Serpanterli Boyler Bağlantı Şeması

Serpantinli Boyler Kazanı (Boyler Tankı)Bağlantıları

Aşağıda serpantinli boylerin alçak basınçlı buharla çalışan bir ısıtma sisteminden faydalanılarak kullanma için sıcak suyun elde edilmesi ve boyler bağlantı şeması görülmektedir. Boyler hesabı; boyler hacmi, kullanım yeri ve kullanıcı sayısına göre hesaplanır. Boyler, sağlam ayaklar üzerine oturtulmalıdır. Ayrıca ısı kaybını engellemek için izolasyon yapılır. Boylerlerin cinsi ne olursa olsun üzerindeki bağlantılar sökülebilir (rakor, flanş ve sağ- sol manşonlu) olmalıdır.

Çift Serpanterli Boyler Bağlantı Şeması

Sistem Elemanları

A- Soğuk su şebeke girişi

B- Güneş enerjisi bağlantısı (soğuk)

C- Güneş enerjisi bağlantısı (sıcak)

D- Boyler kazanı bağlantısı (soğuk)

E- Boyler kazanı bağlantısı (sıcak)

F- Kullanım suyu (sıcak)

1. Güneş kolektörleri
2. Çift serpantinli boyler
3. Güneş enerjisi pompa grubu
4. Otomatik kontrol ünitesi
5. Boşaltma
6. Boyler emniyet ventili
7. Açma-kapama vanası
8. Çek valf
9. Basınç düşürücü
10. Soğuk su filtresi
11. Yaylı çek valf
12. Sirkülasyon pompası (kullanım)
13. Manometre
14. Emniyet ventili
15. Kapalı genleşme tankı
16. Termometre
17. Magnezyum anot
18. Elektrikli ısıtıcı bağlantısı
19. Elektrik şebeke bağlantısı
20. Otomatik pürjör
21. Kollektör sıcaklık sensörü
22. Boyler sıcaklık sensörü (alt)
23. Boyler sıcaklık sensörü (üst)
24. Yaylı çek valf
25. Sirkülasyon pompası (kazan)
26. Kazan sıcaklık sensörü

Diğer Boylerler Hakkında Kısa Bilgiler

Elektrikli Boyler;

üretici firmalar Avrupa Standartlarına göre üretilmektedir. Elektrik ısıtıcılı boylerler ısıtıcı akışkan kaynağı olmayan yerlerde elektrik enerjisini kullanarak sıcak su ihtiyacını karşılamak için kullanılırlar. Elektrik ısıtıcılı boylerler de kullanılan elektrik kumanda panosunda güvenlik maksimum seviyeye çıkarılmıştır. Elektrik kumanda panosu içinde başlıca kontaktör, kaçak akım rölesi, sigorta, emniyet termostatı ve işletme,  açma kapama şalteri  vardır. Arzuya bağlı olarak sıcaklık ve basınca duyarlı emniyet valfi kullanılabilmektedir.

Termoboyler; 

elektrik enerjisinin yanı sıra yardımcı bir ısı kaynağı (merkezi sistem kazan, kalorifer, Jeotermal ısı ve güneş enerjisi sistemi) yardımıyla içindeki suyu ısıtıp depolayan serpantinli termosifon modelidir. Yardımcı ısı kaynağından gelen sıcak suyu termoboylerin serpantinlerinde dolaştırılması ile içindeki suyu ısıtan, kullanım suyunun sıcaklığının yeterli olması halinde de elektrik enerjisi kullanılmaya gerek duyulmayan, bu sebeple elektrik enerjisi tasarrufu yapılmasına imkan sunan bir üründür.

Sıcak Su Boyleri;

kalorifer tesisatı olan binalarda ve dairelerde, su ve ortam ısıtma amacı ile kullanılmaktadır. Sıcak su boyleri uygulanacak mekandaki radyatör sökülür, yerine banyo boyleri montajı yapılır. Dairenin sıcak ve soğuk su boruları boylere bağlanır. Kalorifer kazanının yanması ile hem ortam ısısı hemde dairenin sıcak su ihtiyacı karşılanmış olur.

Banyo Boyleri;

küçük işletmelerde, evlerde, sıcak su tüketiminin az olduğu yerlerde kullanılmak için  tasarımı yapılmıştır. Banyo boyleri, iki çeşit enerji ile aynı anda veya ayrı ayrı çalışabilir. Banyo boyleri, binanın mekan ısıtma tesisatına (radyatör) bağlanabildiği için suyu katı / sıvı / gaz / alternatif enerji kaynakları ile ısıtılmaktadır. Elektrik enerjisi (elektrikli rezistans).

Kışın binanın merkezi ısıtma tesisatı çalışırken elektrikli rezistans kullanılmayacağı için elektrikten enerji tasarrufu sağlanır. Yazın binanın merkezi ısıtma tesisatı kapatıldığı zaman su elektrikli rezistans yardımıyla otomatik olarak ısıtılmaktadır.

Sıcak Su Boyleri;

kalorifer tesisatı olan binalarda ve dairelerde, su ve ortam ısıtma amaçlı kullanılmaktadır. Uygulanacak mekandaki radyatör sökülerek yerine banyo boyleri monte edilir. Dairenin sıcak ve soğuk su boruları boylere bağlanır. Kalorifer kazanının yanması ile birlikte hem ortam ısısı hemde dairenin sıcak su ihtiyacı karşılanmış olur.

Emaye Boyler; 

güneş enerjisi veya kazan ısıtma sistemlerinden birinin kullanılması veya her ikisininde aynı anda kullanılması sonucunda elde edilen ısının serpantin vasıtasıyla kullanma suyuna aktarılmasını ve kesintisiz şekilde kullanım suyunun elde edilmesini sağlayan boylerlerdir. İkinci kaynak olarak termostatlı elektrikli ısıtıcı devreye sokulabilir.

Akümülasyon Tankı; 

ısı pompaları veya güneş sistemleri gibi çeşitli kaynaklardan gelen ısılar ile tank içinde bulunan suyu ısıtarak depolama işlemini sağlayan sistemdir. Akümülasyon tankı eşanjör kullanarak sıcak su temin edilir. Özellikle serpantinli boylerlerin düşük kaldığı yüksek sıcak su ihtiyaçlarında akümülasyon tankı kullanımı en doğru çözümlerden biridir. Akümülasyon tank imalatı emayeli veya sıcak daldırma galvanizli olarak yapılmaktadır.

Piyasada birçok boyler markaları vardır. Bunlardan bazıları; Kodsan boyler, Alarko boyler, Buderus boyler gibi.