Binalarda Enerji Verimliliği

Binalarda enerji verimliliği

Binalarda enerji verimliliği?

Binalarda enerji verimliliği:

Enerji verimliliği, binalarda yaşam standardı ve hizmet kalitesinin, endüstriyel işletmelerde ise üretim kalitesi ve miktarının düşüşüne yol açmadan, birim hizmet veya ürün miktarı başına enerji tüketiminin azaltılmasıdır.

Enerji Bakanlığı’nın eğitim, etüt ve bilinçlendirme çalışmaları ile bina sektöründe %30, sanayi sektöründe %20 ve ulaşım sektöründe %15 olmak üzere dört tane Keban Barajı inşaa edebilecek, yaklaşık 7,5 milyar TL değerinde enerji tasarruf potansiyeli olduğu belirtilmiştir.

Isıtma, aydınlatma ve ulaşım ihtiyaçları karşılanırken, elektrikli ev eşyalarını kullanırken, günlük yaşantımızın her safhasında enerjiyi verimli kullanarak, ihtiyaçlardan kısıtlama yapmadan aile bütçesine, ülke ekonomisine ve çevremizin korunmasına katkı sağlamak mümkündür.

Evlerdeki enerji tüketiminin en büyük kısmı evin ısıtılması için harcanmaktadır. Bir evin toplam faturasının % 40’ı ila 45’i ısıtma-soğutma için ödenmektedir. Evlerin (veya ofislerin) ısıtılmasına harcanan enerjiden tasarruf etmek için iç ortam ısısının ortamda korunması gereklidir. İç ortam ısısının içeride korunması için, binanın izolasyonun çok iyi yalıtılmış olmalıdır. Binalarda meydana gelen ısı kayıpları çatılardan %7, dış duvarlardan %40, döşemelerden %6 ve kapılardan %17 oranlarında ısı kayıpları olmaktadır. Binanın iyi yalıtılması sonucu %50’ye varan oranlarda enerji tasarrufu yapmak mümkün olmaktadır.

Yapılı çevrenin oluşumunda, çevreye verilen zararı minimumda tutmak için bütüncül bir yaklaşım gerekmektedir. Binaların çevresel ayakizi, birçok bileşenden meydana gelen ve her biri ayrı çalışma konusu olan ilişkiler bütünü olarak tanımlanabilir.

Isıtma ve soğutma maliyetlerinin azaltılması ve yakıtın daha verimli kullanılması amaçlanır. Bitişik yapı malzemelerinin ısı iletim direncini artırmak veya dışarıya kaçan ısı miktarının minimuma indirmek için kullanılan TS 825 ve Alman DIN 4108 normlarına göre ısı iletim katsayısı 0,060 kcal/mh ºC değerinin altında olan malzemelere ısı yalıtım malzemesi bu değerin üzerinde kalan malzemeler de yapı malzemesi olarak isimlendirilir. Isı yalıtım malzemeleri yapıların duvar, çatı ve döşemelerini meydana getiren yapı elemanlarında ve tesisat sistemlerinin yalıtımında kullanılır.

Binalarda enerji verimliliği projeleri binanın kullanım amacı, ekipmanların yaşı, kullanım ve yönetim şekilleri gibi bir çok etkene bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Enerji Verimliliği Kanunu gereğince, tüm binaların 2 Mayıs 2017 tarihine kadar Enerji Kimlik Belgesi almaları zorunludur.

Enerji Kimlik Belgesi Nedir?

“5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanunu” ve buna bağlı olarak çıkartılan “Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği” ne göre, binalarda enerjinin ve enerji kaynaklarının etkin ve verimli kullanılmasına, enerji israfının önlenmesini ve çevrenin korunmasını sağlamak için asgari olarak binanın enerji ihtiyacı ve enerji tüketim sınıflandırması, sera gazı salımı seviyesi, yalıtım özellikleri ve ısıtma ve/veya soğutma sistemlerinin verimi ile ilgili bilgileri içeren belgedir.

Daha basit bir ifade ile buzdolapları, çamaşır makineleri gibi beyaz eşyalardaki ya da klimalardaki enerji performans sınıflandırmaları artık binalar için de geçerlidir. Bu sınıflandırmalar A’dan G’ye kadar yapılmıştır. A sınıfı en verimli seviyeyi belirtirken, G sınıfı en düşük verimli seviyeyi belirtmektedir. Binalarda bu sınıflandırmayı gösteren belgeye Enerji Kimlik Belgesi ya da kısaca EKB denilmektedir.

Evleri ısıtmak veya soğutmak amacı ile tüketilen enerjiyi etkin, verimli kullanabilmek için az bir maliyetle veya bedava olarak sağlamak mümkündür. Binalarda enerji verimliliğini artırıcı çalışmalardan bazıları:

Çatı yalıtımı çok önemlidir. Yapılan araştırmalar sonucu tüm yapıların yalnız %15’inde çatı yalıtımı vardır. Isınan hava yükseldiği ve çatıdan dışarıya çıkmaya çalıştığı için çatının yalıtılması önemlidir.
Uluslararası Enerji Ajansı’nın araştırmalarına göre, Türkiye gibi orta iklim kuşağındaki bir ülkede konutlarda enerji tüketiminin dağılımı ısıtmada %55, su ısıtmada %19, beslenmede %4, aydınlatmada %3 ve ev aletlerinde %19 olarak belirlenmiştir. Radyatör arkalarındaki ısı kaybı önlenmelidir. Duvar ile radyatör arasına alüminyum folyo kaplı yalıtım levhası koymak suretiyle. Bu panelleri strafor levha üzerini alüminyum folyo ile kaplayarak hazırlamak mümkündür.
Radyatör sıcaklığını ayarlayan termostatik radyatör vanaları ile yılda %15-20 oranında enerji tasarrufu sağlamaktadır.
Isı kayıplarını önlemek için su ısıtıcısı ve sıcak su boruları yalıtılmalıdır.
Kat kaloriferi ısıtılmayan bir yerde bulunuyorsa, boru ve tank yalıtılarak ısı kayıpları önlenebilmektedir.
Kalorifer kazanı veya kat kaloriferi yoğuşmalı olan yüksek verimli olanlar ile değiştirilmelidir.
Merkezi sistemle ısıtılan konutlarda sıcaklık fazla geldiği zaman camları açmak yerine, termostatik vanalarla sıcaklığı düşürünüz.
Odaların sıcaklığı arttığında pencereleri açmak yerine radyatör musluğu kısılabilir. Binalarda kuzey ve güneye bakan taraflarda güneş ışınlarından dolayı büyük sıcaklık farkları olmaktadır. Günde 2 saat açık duran pencereler sebebi ile 50- 75 kW/m² yıl ısı kaybı olduğu söylenebilir.
Radyatörlerde termostatik radyatör vanası kullanılmalıdır. Termostatik vana ile oda sıcaklığı ayarlanan değere gelince radyatörde su dolaşımı kesilir. Böylece oda normal değerden daha fazla ısınması önlenerek enerji tasarrufu sağlanır. Ortam sıcaklığı 1º azaltılarak enerji tüketimi %6 azaltılabilir. Radyatörlere takılan termostatik vana, iki ısıtma sezonunda kendisini amorti etmektedir. Ayrıca dış hava sıcaklığı ve iç ortam sıcaklığı esas alınarak gece gündüz ve saatlere göre ayar yapma imkanı sağlayan otomatik kontrol sistemlerinin uygulanması ile de önemli oranda tüketim azaltılabilmektedir.
Kışın ortam sıcaklığı oturma odaları 19º ile 21º C, yatak odaları 16º -18 ºC arasında olması idealdir.
Apartman giriş kapıları kapalı tutulmalıdır. Çift kapı veya otomatik kapama ısının korunmasına yardımcı olur.
Pencere ve kapılarda yalıtım artırılmalıdır. Pencereler ve kapılar, evlerdeki ısının ¼’nin kaybına neden olmaktadır. Çift cam veya ısıcam olan pencerelerde ısı kaybı yarı yarıya azalmaktadır. Yapılan araştırmalarda, Türkiye’de mevcut yapı stokunun %88’inin tek camlı pencerelerden meydana geldiğini ortaya koymaktadır. Oysa günümüzde Low-E teknolojili çift camlar ile tek cama göre %72 ısı tasarrufu sağlanmaktadır. 12 mm çift cam kullanılması ile de camlardan kaybedilecek ısı %50 oranında azalmaktadır. Bundan dolayı enerji tasarruf oranı yüksek yapı malzemeleri kullanmak tercih edilmelidir.
Pencere ve kapılardaki sızdırmazlık ısı kaybında önemlidir. Kapı ve pencere boşlukların kontrol ederek sızıntılar önlenebilir. Hava sızıntılarını önlemek için pencere yalıtım bandı ve süngerler kullanılmalıdır.
Kış aylarında güneş ışığını doğrudan alan pencerelerdeki perdeler açık, diğerleri kapalı tutulmalıdır. Sıcak hava hareketini (sirkilasyon) engellememek için radyatörlerin önünü uzun perdeler ile kapatmayınız ve mobilya koymayınız.
Kışın kuzeye tarafa bakan pencere perdelerini ve varsa, panjurları kapalı tutunuz.
Kış günlerinde hava güneşli olduğunda ısıtıcınızı kapatın, perdelerinizi açınız. Güneş evinizi bedava ısıtacaktır.
Bina mantolama (dış cephe mantolama) yapılmalıdır.
Yalıtım için bir enerji yöneticisinden yardım almak mümkündür.
Ev satın alırken enerji etkin bir ev olmasına dikkat ediniz. İlk başta belki biraz daha fazla para ödenecektir, ama ömür boyu hem para, hem enerji tasarrufu sağlamış olursunuz.

Niçin Enerjiyi Verimli Kullanmalıyız?

Enerji kaynağı olan petrol ve kömür gibi fosil yakıtlar hızla tükenmektedir
Enerji üretim ve tüketim süreçlerinde ortaya çıkan sera gazı emisyonları, küresel ısınma ve iklim değişikliğinin en önemli nedenlerinden birisidir.
Kullanılan enerjinin %70’ini yurt dışından döviz ödeyerek satın alınmaktadır.
Evlerde ve ulaşımda tüketilen enerjinin faturası aile bütçemizin en önemli kalemleri arasındadır.

Enerji faturalarını düşürmek, aile ekonomisine katkıda bulunmak, ülkemizin enerjide dışa bağımlılığını azaltmak ve gelecek nesillere yaşanılabilir bir çevre bırakmak için enerjiyi verimli kullanmak bizim görevimizdir. Binalarda alınacak bazı önlemler ve enerji tüketim alışkanlıklarımız da ki küçük değişiklikler bile bizlere çok şeyler kazandıracaktır.